Argentinië 2019: El Calafate en El Chaltén

24 december 2019 - El Bolsón, Argentinië

Hoi lieve volgers, 

Hierbij mijn kerstcadeautje aan jullie. Het 'hoofdonderwerp' van deze blog geeft je wellicht toch nog een "witte kerst gevoel": gletsjers! Prachtig zijn ze kan ik je alvast verklappen. 

Bij deze wil ik jullie vanuit El Bolsón een fijne kerst wensen of, zoals ze hier zeggen "Feliz Navidad", en een gezond en gelukkig 2020.🌌

Jan. 😘

Laguna Torre (2)

Vrijdag 13 december:

Het hotel in El Calafate ligt 2-3 km buiten het centrum maar wel aan het fabelachtig blauwe Lago Argentino, de kleur neigt naar turquoise.

Uitzicht vanaf hotel in El Calafate

Het plaatsje El Calafate schijnt erg toeristisch te zijn en er is weinig bijzonders te zien. Het is de uitvalsbasis voor het Los Glaciares National Park of te wel het Nationaal Gletsjer park. De bekendste gletsjer is daar de Perito Moreno gletsjer. 

Het hotel is erg ruim opgezet en de algemene ruimtes zijn magertjes aangekleed.

Kerst in hotel in El Calafate

Maar het ziet er netjes en schoon uit en de receptionist spreekt prima Engels. Ik informeer naar de opties om de gletsjers te bezichtigen. Er zijn diverse mogelijkheden maar veel mensen kiezen voor een 'cruise' over het meer die naar diverse gletsjers gaat. Ook mijn reisgids is daar enthousiast over maar vermeldt wel dat het geen goedkope dagtrip is. Die kan ik nog net regelen voor morgen. 

De kamer is ruim en netjes, helaas zonder uitzicht op het meer. 

Ik heb geen zin om naar het centrum te gaan dus eet ik in het restaurant van het hotel. Dat is geen verkeerde keuze. De forel met gegrilde groenten en rijst smaakt voortreffelijk. 

Ik ga op tijd naar bed want ik zou morgen al om kwart over 7 opgehaald kunnen worden. 

Zaterdag 14 december:

Ik zit al voor zeven aan het ontbijt in buffetvorm. Ook dat is prima. 

Exact om kwart over 7 stapt de chauffeur het hotel binnen die mij naar de boot gaat brengen. Ik ben de eerste in de bus, wat betekent dat ik er een rondrit door El Calafate bij cadeau krijg. Als de bus vol zit rijden we naar het vertrekpunt van de boot, Puerto Punta Bandera. Daar moeten we eerst entree voor het park betalen en gaan we vervolgens aan boord van een grote catamaran tezamen met nog veel meer mensen die met andere bussen gekomen zijn. Als ik in afwachting van ons vertrek wat in mijn reisgids aan het lezen ben, komt er een Belgische vrouw op mij af die vraagt of zij die ook mag lezen. Als 'tegenprestatie' mag ik dan haar foldertje lezen over het park. Zij is samen met een andere Belgische vrouw hier aan boord. Ik vraag of het goed is als ik bij hun kom zitten, dan kan ze op haar gemak mijn reisgids lezen. Dat vindt ze een goed idee. De dames blijken de tango als hobby te hebben. Hun Argentijnse leraar heeft een 'studie-reis' naar Buenos Aires georganiseerd waar ze de afgelopen weken geweest zijn. Ze hebben er zelf 'uitstapjes' naar El Calafate en Iguazú aan toegevoegd. Ze hebben geen goed woord over voor de tango demonstratie die ik op de markt in San Telmo in Buenos Aires gezien heb en ook hebben ze een wat genuanceerder verhaal over het ontstaan van de tango. Hij is in ieder geval ontstaan aan de Rio Plata in de smeltkroes van de arme bevolkingsgroepen die daar in de havens werkten. Al snel werd de dans populair in bars en bordelen. 

De dames hebben een dag eerder een mini-trekking over de Perito Moreno gletsjer gedaan en zijn daar erg enthousiast over. Morgen vertrekken ze naar Iguazú. Ik geef ze advies over hoe dat ik dat zou plannen en doen gebaseerd op mijn ervaringen. Daar zijn ze erg blij mee. 

Ondertussen is de boot vertrokken en de eerste gletsjer die we gaan bekijken is de Spegazinni gletsjer. Iedereen is enthousiast als we vrij snel na vertrek, langs een ijsbergje varen. Voor we bij de Spegazinni gletsjer arriveren, zie ik nog een ander 'gletsjertje'. We stoppen ook nog even op een plek waarbij we, vanuit de boot, het bos daar van dichtbij kunnen bekijken.

Bos langs Lago Argentino

Vervolgens varen we naar de Spegazinni gletsjer. Daar kunnen we, vanwege zijn 'rustige karakter', dicht langs varen.

Spegazinni gletsjer (1)Spegazinni gletsjer (2)

Hierna varen we naar een strandje waar we van de boot gaan voor een korte wandeling.

De boot

De gids vertelt dat voordat dit een nationaal park werd, hier mensen woonden die koeien hielden. Die moesten met hun koeien verhuizen naar lokaties buiten het park. Niet iedereen nam zijn koeien mee waardoor er nu enkele duizenden wilde koeien rondlopen die een bedreiging voor het bos vormen: in de winter eten die koeien de jonge boompjes omdat er sneeuw op het gras ligt. Om dat tegen te gaan worden park rangers ingezet die in primitieve hutjes op het park wonen, zonder stromend water en elektriciteit. Op de plek waar we zijn, staat zo'n hutje wat inmiddels verlaten is.

Hutje van park ranger.Hutje van de park ranger van binnen.

De ranger die hier een tijdje gewoond heeft, was redelijk succesvol in het koeien vangen maar die werden niet altijd opgehaald wat de nodige problemen veroorzaakte. 

Nog meer bloemetjes

Als iedereen weer aan boord is, gaan we naar de volgende gletsjer, de Upsala gletsjer. Dat is de op één na grootste gletsjer van Argentinië. We hebben geluk: een paar dagen geleden is een flink stuk van de gletsjer afgebroken waardoor er veel ijsbergen zijn maar ook weer niet zoveel dat de boot er niet tussendoor kan. Het is inderdaad een spectaculair tochtje, forse ijsbergen rondom ons. Sommige hebben een diep blauwe kleur.

Ijsbergen bij Upsala gletsjer (3)Ijsbergen bij Upsala gletsjer (5)Ijsbergen bij Upsala gletsjer (4)

De gletsjer zelf is groot maar we blijven op behoorlijke afstand. 

Ijsbergen bij Upsala gletsjer (1)

Tot nog toe zijn we in de noordelijke 'armen' (brazo's) van Lago Argentino geweest. Tijdens de lunch aan boord, varen we naar de zuidelijke arm waar we de gevel van de Perito Moreno gletsjer gaan bekijken die naar het noordoosten gericht is. Deze gletsjer sluit een arm van het meer zo goed als af waardoor die twee gevels heeft, één naar het noordoosten en één naar het zuidoosten. Deze gletsjer is dan wel niet zo groot als de Upsala gletsjer maar wel veel indrukwekkender.

Perito Moreno gletsjer (1)Perito Moreno gletsjer (2)Perito Moreno gletsjer (4)

Je kunt er dichterbij komen en bovenop is het één grote verzameling van pieken en spleten en het is één van de meest 'beweeglijke' gletsjers. Op sommige plekken verplaatst hij zich tot wel 2 m per dag. Hij kraakt veel en er breken ook veel stukken ijs af op een dag. Op het moment dat ik het wel mooi vind, hoor ik een hard gekraak. Als ik kijk, is er een groot stuk ijs afgebroken. Het afbreken heb ik gemist maar ik zie en voel nog wel een mini-tsunami op ons afkomen, niks om bang voor te zijn, wel leuk. En dat gebeurt allemaal in een bosrijke omgeving. Door de omstandigheden vormen gletsjers zich hier op geringe hoogte. Lago Argentino waar deze gletsjers in uitmonden, ligt nog geen 200 m boven zeeniveau. Vanuit het westen wordt er vanuit de Stille Oceaan vrijwel continu vochtige lucht aangevoerd die zorgt voor veel neerslag, boven in de bergen in de vorm van sneeuw. Door het rondom aanwezige koude oceaanwater, in het westen de Stille Oceaan en in het oosten de Atlantische Oceaan, zijn de temperaturen hier laag waardoor er weinig smelt. In het zuiden valt aan de westkant van de Andes (Chili) tot wel 8000 mm neerslag per jaar. 

Ook hier merkt men de gevolgen van opwarming van de aarde wel maar niet alle gletsjers krimpen in deze regio. De Perito Moreno gletsjer blijft redelijk stabiel. 

Hierna gaat we weer terug naar de haven, Puerto Punta Bandera. Daar staat onze bus al te wachten en word ik weer bij mijn hotel afgezet. 

Ik vraag aan de receptionist of hij een shuttle naar het centrum kan regelen en even later rijdt er een auto voor, die me in het centrum af zet. Ik loop wat rond in het dorp en zie geldautomaten van andere banken. Er is er één bij die ongeveer de helft van de provisie vraagt dan ik bij andere banken gezien heb. 

Ik ga op zoek naar een aanbevolen restaurant uit mijn reisgids en dat blijkt niet voor niks: het zit vol. Langs de hoofdstraat vind ik een ander restaurant wat me wel aanstaat. De schnitzel is prima. 

Ik besluit om terug te lopen naar het hotel. Dat is een flinke wandeling, vaak vol in de wind. Het waait hier vrijwel altijd en behoorlijk hard, Zeeuwse toestanden. 😉

Zondag 15 december:

Vandaag is er niks gepland. Ik neem een uitgebreid ontbijt en doe wat was met de hand. 

Ik boek via de receptionist de mini-trekking op de Perito Moreno voor morgen en de bus naar El Chaltén voor dinsdag. Ik loop een klein rondje bij het hotel maar de harde wind maakt het niet heel aangenaam. 

Ik ga weer met de shuttle naar het centrum. Daar zie ik een Kerstman voorbij komen.

Santa is coming to El Calafate

Ik loop een bar/pizzeria binnen waar ik een lijst zie hangen met wisselkoersen voor US$, € en Braziliaanse Real. Die zijn erg goed, dus wissel ik wat Euro's in voor AR$. Ik bestel een biertje en krijg er een bak popcorn bij. Dat is weer eens wat anders dan pinda's. Daarna verkas ik naar een andere bar waar ze veel verschillende bieren hebben. Ik bestel een witbier. Tot mijn verbazing tapt de barman een borrelglaasje vol. Als hij mijn verbaasde blik ziet, zegt hij "Don't worry." Dat is om te proeven zodat je niet met een groot glas bier zit wat je toch niet zo lekker vindt.

Klein bierglaasje

Hij smaakt echter goed en dan krijg ik een normaal glas. 

Het restaurant wat gisteren vol zat, is op zondag, vandaag dus, gesloten. Ik heb al een ander op het oog en als ik daar arriveer, zit dat ook vol. De serveerster zegt echter dat er over 10 minuten een tafeltje vrij komt. Daar wil ik wel op wachten.

Ik bestel een lokale (vlees)specialiteit die uitstekend smaakt. 

Ik neem een taxi terug naar het hotel. 

Maandag 16 december:

Vanaf half 9 kan ik opgehaald worden in het hotel voor de mini-trekking op de Perito Moreno gletsjer. Ik zorg dat ik voor die tijd ontbeten heb. Ook nu ben ik de eerste die opgehaald wordt, precies om half 9.

Met een klein busje halen we nog wat mensen 'in de buurt' op en dan stappen we over in een grote bus. Die brengt ons naar een zuidelijke ingang van het park waar een kaartje gekocht moet worden. We stoppen nog 2 keer bij uitzichtpunten aan de zuidkant van 'Peninsula Maggalanes', het schiereiland waar de Perito Moreno gletsjer tegen 'botst'.

Perito Moreno gletsjer (5)

Bij het 2de punt vertrekt de bus zonder mij maar komt nog langs mij en stopt dan om mij in te laten stappen. Ik was op een ander punt dan de rest foto's aan het maken en dat had de buschauffeur niet gezien. Vervolgens stoppen we bij Puerto Bajo de las Sombras, een klein haventje aan de Brazo Rico. Dat is de arm van Lago Argentino zuidelijk van de Perito Moreno gletsjer die deze arm bijna helemaal afsluit van de rest van Lago Argentino. Hier stappen we over op een boot die ons aan de overkant afzet van de Brazo Rico. De boot vaart langs de ijswand van de Perito Moreno gletsjer die naar het zuidoosten gericht is.

Perito Moreno gletsjer (6)

Deze zijde lijkt wat minder aktief voor wat betreft afbrekende stukken ijs. Aan de overkant worden we opgewacht door de gidsen. De groep wordt weer opgedeeld in een Engels- en een Spaanstalige groep. We krijgen een korte uitleg over de gletsjer en wat ons te wachten staat. Na een korte wandeling door het bos komen we bij de gletsjer aan.

Op weg naar de mini-trek over de Perito Moreno gletsjer.

Hier aan de rand verplaatst hij zich niet zo snel en ziet het ijs er 'rustiger' uit. We moeten een helm op, handschoenen aan en onze schoenen worden voorzien van crampons. Dat zijn ijzeren zolen met 'scherpe' punten aan de onderkant voor grip op het ijs. Er worden groepen van 20 personen gemaakt en dan wordt er gedemonstreerd hoe je met die crampons moet lopen. Per groep gaan er 2 gidsen mee. Ééntje loopt er voorop en daar moeten wij in één lijn achter aan lopen.

Mini-trekkings op de Perito Moreno gletsjer.

De andere houdt alles in de gaten en helpt iedereen bij lastige of gevaarlijke passages. Het is even wennen met die crampons want die buigen helemaal niet maar al snel heb ik de slag te pakken. In het begin is het parkoers nog simpel maar al snel gaan we verder de gletsjer op en dat gaat soms steil omhoog. Het is wel prachtig om in die massa ijs rond te lopen. Op een gegeven moment zie je alleen ver weg nog bergen en is alles in je directe omgeving wit. Je loopt in een wereld van ijs, erg mooi.

Op de Perito Moreno gletsjer (2)Op de Perito Moreno gletsjer (8)Op de Perito Moreno gletsjer (9)

Onderweg wordt er van alles uitgelegd over de gletsjer en hoe dat in zijn werk gaat. Hier ligt er nu geen sneeuw op dus alle spleten en gaten zijn goed te zien.

Op de Perito Moreno gletsjer (4)

Er zijn ook overal kleine waterstroompjes die plotsklaps weer in het ijs verdwijnen. Soms zien we stukken blauw ijs en dat is ijs wat van onder naar boven gestuwd is. Doordat dat minder lucht bevat, kleurt het meer blauw. Het is een prachtig 'winterwonderland'. Na een tocht van zo'n anderhalf uur komen we aan het einde. Daar krijgen we bonbons en naar keuze whisky met gletsjer ijs of gletsjer water.

Op de Perito Moreno gletsjer (10)

Ik ga voor de whisky.

Op de Perito Moreno gletsjer (11)

De gids maakt nog een grapje: dit is de enige bar waar het ijs ouder is als de whisky. 😉

Hij vertelt dat het ijs wat zich nu aan het einde van de gletsjer bevindt, zo'n 400 jaar oud is. Dan gaan we van de gletsjer af en kunnen de crampons ook weer onder de schoenen uit.

Er is tijd om de lunch te nuttigen die je zelf mee moet brengen. Ik ga op een rots, uit de wind, zitten met uitzicht op de Perito Moreno.

Uitzichtpunt op Perito Moreno gletsjer

Aan deze kant, naar het zuidoosten gericht breken minder stukken af maar ik heb geluk. Ik zie een stuk ijs afbreken en in het water vallen. Dat is een indrukwekkend schouwspel. 

Dan komt de boot die ons weer aan de andere kant van de Brazo Rico bij de bus afzet. De bus brengt ons naar een park waar ze wandelroutes met uitzichtplatformen (balconies) gemaakt hebben zodat je de Perito Moreno gletsjer nog eens goed kunt bekijken.

'Klassieke' foto van Perito Moreno gletsjerPerito Moreno gletsjer vanaf het wandelpadNoordoostelijke gevel van de Perito Moreno gletsjer

Ook het punt waar de gletsjer tegen Peninsula Magellanes 'botst' is goed te bekijken.

'Kanaal' wat Brazo Rico verbindt met Lago Argentino

Helaas hebben we maar een uurtje om hier rond te wandelen, ik had me nog wel wat langer kunnen vermaken. De grote bus brengt ons weer terug naar El Calafate waar we weer overstappen op kleinere busjes. Die zetten ons weer bij het hotel af. 

Deze avond eet ik in het hotel en geniet van 2 grote stukken lam-steak. 

Dinsdag 17 december:

Ik sta op tijd op en pak mijn spullen in en ga ontbijten. Ik kan vanaf kwart over 7 opgepikt worden om me naar het busstation te brengen voor de bus naar El Chaltén. Op dat tijdstip zit ik klaar in de lobby maar de bus laat op zich wachten. De receptionist begint te twijfelen en belt maar eens. Uiteindelijk om 5 voor 8 stopt er een busje dat al bijna helemaal vol zit. Ik ben voor de verandering de laatste die opgehaald wordt. Op het busstation ruil ik mijn voucher in tegen een bus ticket en op dat moment komt ook net de bus aan rijden. Ik stap in en heb een 2-persoons zitplek voor mij alleen, fijn. Het zonnetje schijnt en al snel dut ik in, de omgeving is niet al te spannend. Het is een busrit van een uur of drie. Halfweg is er een korte stop bij een hotel, LA Leona, op een lokatie waar verder helemaal niks is, nou ja er stroomt een riviertje langs af. Het heeft een beetje de uitstraling van een 'biker stop'.

Hotel La Leona

Ik neem er een bakje koffie en stap weer in de bus. Net voordat we in El Chaltén arriveren, stopt de bus nog bij een informatiecentrum van het Los Glaciares National Park waar El Chaltén in ligt. Ik hoef deze keer geen entreegeld te betalen. We krijgen een kaartje waar wat wandelroutes op staan met kampeerplekken. Voor sommige, extremere aktiviteiten moet je je laten registreren bij het informatiecentrum. Hierna wordt ik afgezet in El Chaltén. Ook hier staat een straffe wind. Dit zou een heel geschikte alternatieve lokatie zijn voor het WK tegen de wind in fietsen wat nu in ons Zeeland gehouden wordt. De start en finish hoef je niet over te twijfelen, de wind waait altijd uit dezelfde hoek op standje hard of heel hard.

Ik heb hier geen ontvangst op mijn telefoon en ook hier klopt de plek waar mijn navigatie-app zegt dat het hotel is niet helemaal met de werkelijkheid. Op die plek is een massagesalon, ook niet verkeerd maar niet wat ik nu zoek. Het meisje achter de balie van de massagesalon vertelt dat het hotel 2 blokken verderop is. En inderdaad daar staat een gebouw dat ik herken van de foto. Het hotel is niet zo bijzonder maar maakt wel een verzorgde indruk. Kamer ziet er netjes uit. In de buurt van het hotel is een wasserij waar ik mijn was naar toe breng.

Het weer is een beetje twijfelachtig, af en toe  alt er een drup maar er is ook zon. Het is al middag dus een lange wandeling zit er niet meer in maar 3-4 km noordelijk van El Chaltén ligt een waterval die wel mooi zou moeten zijn. Ik heb wat moeite om het begin van het pad te vinden dus volg ik de weg maar. Die loopt parallel aan het pad. Er zijn blijkbaar meer wandelaars die dat 'probleem' hebben want voor mij loopt een stel die druk doende zijn met de wandelkaart die we bij het informatiecentrum gekregen hebben. Dat is niet zonder risico want er staat hier een stevige wind. En inderdaad, de kaart waait uit de handen van het meisje. De jongen wil hem nog grijpen maar dat lukt niet. Hij rent er achteraan maar de kaart gaat sneller dan hij. Ik zie het gebeuren en ik schat in waar de kaart naar toe zal waaien en stel me daar op. Bingo, de kaart waait tegen mij op. Ik geef hem aan de blije jongen. Ik loop verder, met mijn haren in de wind en ben blij dat ik niet hoef te fietsen met dat kind. (Dit heeft verder niks met dit verhaal te maken maar ik moest hier aan dit liedje van Boudewijn de Groot denken.) 

Ik zie het pad de weg kruisen en volg nu dus het pad. Gauw genoeg wordt het meer bosachtige en heb ik geen 'last' meer van de wind. Ik loop hier langs de rivier die hier in een brede delta tussen de bergen slingert, erg mooi.

'Delta' onderweg naar Chorillo del Salto

De wandeling is vrij vlak dus na drie kwartier bereik ik de waterval.

Chorillo del Salto

Het is er redelijk druk, je kunt er met de auto heel dichtbij komen. Het is een fraaie waterval. Nadat ik wat foto's gemaakt heb, loop ik een stukje terug om op een rustig plekje even wat te eten en drinken. Daarna loop ik via het pad weer terug naar het dorp. In het dorp zie ik een leuk tentje om deze wandeling 'af te pilsen', volgens goed (wintersport) gebruik. Het tentje heet La Birre, ik denk dat die naam een Spaanse kwinkslag is naar bier in veel andere talen; "bier" in het Spaans is "cerveza". Bier neemt hier een prominente plaats in. Ze hebben 10 verschillende soorten bier van de tap, welke dat zijn, staat op een groot bord. Het WiFi paswoord is "cervezas" en ze hebben een nagerecht wat "birramisu" heet.

Dessert kaart in café La Birra

Prima plek om 'af te pilsen'. 🍺

Ik bestel de nummer 1 van de tap, een prima IPA, en doe er een portie Nachos bij. Die komen met een goede variatie aan dipsauzen. Ik wil nog een nummer 1 van de tap maar dat wordt niet goed begrepen, ik krijg een standaard biertje. Ook niks mis mee maar toch een beetje flauw na die wat krachtigere IPA. Zo wil ik niet vertrekken en dus bestel ik een "red IPA". Da's al weer beter. Inmiddels is het alweer wat later geworden, etenstijd. Ik heb geen zin om te verkassen en dus bestel ik een hamburger. Die is van Argentijns formaat: groot. En in mijn overmoed heb ik er nog één met een dubbele burger besteld: twee van die vleesschijven in CD-formaat en een duim dik. Ik doe mijn best maar ik krijg hem niet helemaal op en dat lag zeker niet aan de smaak. Ik heb het nog met een extra "nummer 1 IPA" geprobeerd maar ik kreeg de hamburger niet op, de IPA wel btw. 

Ik heb die nacht goed geslapen… 

Woensdag 18 december:

Als ik 's morgens wakker wordt, hoor ik dat het regent. Dat is geen weer om in de bergen te wandelen. Ik draai me een keer om en slaap nog eventjes. Om 9 uur sta ik op om te ontbijten. Het is druk in de ontbijtzaal. Ontbijt, in buffetvorm, is prima. Er wordt gevraagd of je een roerei wilt, dat wordt dan vers gemaakt. Na het ontbijt ga ik mijn was ophalen. Ik loop een stukje door het dorp en drink in een restaurant een kopje cappuccino. Ik lees wat en schrijf in mijn blog. 

's Avonds ga ik al vroeg, voor zeven uur, naar een door mijn reisgids aanbevolen restaurant. Daar zijn al mensen aan het eten en als ik binnen ben, loopt het daarna snel vol. Het is een leuk restaurant waar ik een mooie plek heb op de eerste verdieping met uitzicht naar beneden. Ik bestel een lokale specialiteit, een stoofpot. Die smaakt voortreffelijk en ook het dessert, een citroentaartje, is lekker. Mijn tafeltje staat heel dicht bij een ander tafeltje waar een Engels echtpaar aan zit. We raken nog even aan de praat maar de serveerster laat merken dat ze onze tafels voor een volgende ronde wil gebruiken. Ik ga terug naar mijn hotel. 

Donderdag 19 december:

Als ik wakker wordt, zie ik dat het mooi weer is. Ik sta direkt op, bereid me voor op een wandeling en ga ontbijten. Direkt na het ontbijt vertrek ik naar Laguna Torre, een meertje met smeltwater van de Torre gletsjer zo'n 11 km lopen. Het eerste stuk is nog vol in de wind maar dat wordt al snel minder door de bosrijke omgeving.

Uitzicht onderweg naar Laguna Torre (1)

Er zijn meer wandelaars op pad maar die zie ik maar af en toe. Opeens hoor ik het geluid van een specht. Het is even zoeken maar dan zie ik hem. Wel ver weg tussen het gebladerte dus een mooie foto zit er niet in. Ik maak een kort filmpje. De omgeving is erg mooi en afwisselend.

Uitzicht onderweg naar Laguna Torre (3)Onderweg naar Laguna Torre

Soms is het open en soms loop je door het bos. Het lijkt erop dat de bomen in de winter deels afsterven om in het voorjaar weer uit te schieten.

Uitzicht onderweg naar Laguna Torre (4)Holle, nog levende boom

Het bos ligt vol met dode afgebroken takken. Er wordt ook regelmatig gewaarschuwd voor takken die af kunnen breken. Het laatste stukje is weer vol in de wind. Dat wordt dan weer beloont met een mooi uitzicht op de gletsjers die het meertje Laguna Torre vullen. 

Laguna Torre (1)Laguna Torre (3)Laguna Torre (4)

Vlakbij het meertje ligt een 'camping', De Agostini. Dat is een wel heel primitieve camping.

Camping De Agostini

Water haal je uit de rivier, da's wel stromend maar zeker niet warm. Er is één toilet, maar dat is niet meer als een hokje boven een gat in de grond. En dat is het wel. De plek ligt in een bos, beschut tegen de wind. Ik vind het er niet uitnodigend uitzien maar er staan toch de nodige trekkerstentjes. Voor de langere wandelingen moet je wel overnachten op zo'n camping. Al je afval moet je ook zelf weer mee terug naar het dorp nemen. Dat doet iedereen blijkbaar ook netjes want nergens zie ik afval liggen, ook niet langs de toch veel gebruikte wandelpaden.

De wandelroute is voor een deel gesplitst in een noordelijke en zuidelijke route. Op de heenweg had ik de noordelijke gekozen en op de terugweg neem ik de zuidelijke route. Daar zie ik dat ze hier ook bekend zijn met knuppelbruggetjes zoals die ook in de Groote Peel liggen. 

Knuppelbruggetje

Ik zoek een rustig plekje in de zon om wat te eten en drinken. Dezelfde weg terug als heen is minder saai als ik verwacht; de uitzichten zijn anders en je ziet toch weer nieuwe dingen. Terug in het dorp ga ik een hotel-restaurant-bar binnen waar ze lokaal gebrouwen bier verkopen. Daar proef ik er eentje van. 

's Avonds eet ik in een ander restaurant een forel die met een variatie aan groenten in aluminiumfolie is gestoomd. Dat smaakt goed in combinatie met een witte wijn van Torrontés druiven. Die heb ik in Argentinië leren kennen en blijkt dan ook een typische Argentijnse wijn te zijn. Als je hem jong drinkt is hij erg fris en fruitig.

Vrijdag 20 december:

Ook vandaag is het weer uitnodigend om te wandelen. Ik weet al welke het wordt: vandaag gaan we de Fitz Roy bekijken, da's onder bergbeklimmers wel een dingetje. Niet vanwege de hoogte, met 3405 m is dat niks bijzonders, maar vanwege de vorm. Hij heeft rondom vrijwel verticale granieten wanden van enkele honderden meters. De naam heeft hij in de 19de eeuw gekregen van een ontdekkingsreiziger en de berg is ook onder die naam bekend en op kaarten vermeld. De ontdekkingsreiziger wilde hiermee Robert FitzRoy eren. Dat was de kapitein van de Beagle, het schip waarmee Darwin hier rondvoer. 

De Tehuelche indianen die hier woonden, noemden de berg "Chaltén" wat zoiets betekent als 'rokende berg' of 'vulkaan'. Het is zeker geen vulkaan. 'Rokende berg' is wel toepasselijk omdat de berg vaak verstopt is in de wolken. Dat is vandaag dus ook het geval.

Uitzicht op Fitz Roy / ChalténTekening van Fitz Roy / Chaltén bergtop en zijn buren.

Bij het eerste uitzichtpunt op de Fitz Roy / Chaltén hoor ik een jongen langs mij in het Engels verzuchten dat die wolk om de top wel even weg mag. Zijn vriendin zegt dat die met deze wind zo wel weg zal zijn. Mooi niet dus, ik zeg dat die wolk er aan vastgelijmd zit. Daar kunnen ze beiden mee lachen. Gedurende de dag heb ik vaak zicht op de Fitz Roy / Chaltén en de top gaat steeds verscholen in een wolk, als een soort kerstversiering bedenk ik me. Deze wandeling is ook fraai, ik ben wel wat meer blootgesteld aan de wind maar het valt mee.

Onderweg naar Laguna de los Tres (1)Onderweg naar Laguna de los Tres (3)

Op ruim een kilometer van het einde van dit wandelpad ligt hier een vergelijkbare 'camping' als die ik gisteren gezien heb, camping Poincenot. Ook hier staan een aantal tentjes. 

Camping Poincenot

De laatste kilometer is pittig: het pad stijgt dan 400 m. Op sommige passages is het meer klimmen als wandelen.

Uitzicht vanaf de steile klim naar Laguna de los Tres

Door de frisse wind valt het met het zweten wel mee. 

En als je dan boven bent heb je een mooi uitzicht op het fel blauwe Laguna de los Tres, een meertje, en de gletsjers de los Tres en de Rio Blanco. Met helder weer zie je hier ook de Fitz Roy / Chaltén maar die is zich vandaag alleen maar meer aan het verstoppen in de wolken.

Laguna de los TresGlaciar Rio Blanco

Als ik me 180 graden draai, heb ik een mooi uitzicht over de vallei waar El Chaltén, het dorp, in ligt. De meertjes Madre, Hija en Capri zijn goed te zien en in de verte zie ik het grote Lago Viedma nog. 

Uitzicht bij Laguna de los Tres (2)

Ik eet en drink wat in de luwte van een grote steen. 

En dan de afdaling, het is behoorlijk druk op het pad en met die krappe passages moet je de tegenliggers af en toe voor laten gaan. Op zo'n steile afdaling zijn mensen vaak banger dan omhoog. Soms kijk je ver in de diepte. Waar ik banger voor ben, is de reaktie van met name mijn rechterknie. Die houdt niet zo van lange afdalingen. Maar die houdt zich vrij goed vandaag. Als ik bijna beneden ben, voel ik wel mijn linkerknie. Hmmm, misschien toch iets teveel mijn rechterknie ontzien ten koste van mijn linkerknie. Maar het is nog goed te verdragen. Ik had nog overwogen om nog naar een uitzichtpunt 2 km naar het noorden te lopen maar besluit om dat toch maar niet te doen. Het is nog bijna 10 km lopen terug naar mijn hotel en die klim heeft er wel ingehakt. Op de weg terug zijn nog meer afdalingen, niet zo extreem maar niet zo fijn voor de knietjes. Ook deze wandeling kent een stuk met een noord  en zuid variant. Op de heenweg voor de noord variant gekozen en nu op de terugweg wordt het dus de zuid variant.

Op de weg terug van Laguna de los Tres (2)Op de weg terug van Laguna de los Tres (1)

Die gaat langs Laguna Capri, een mooi meer en een goede plek om te pauzeren.

Laguna Capri

Deze wandeling hakt er fysiek harder in dan die van gisteren. Beide knieën geven aan dat het wel mooi is geweest. Ik moet echter nog 4 km naar het hotel. In een wat rustiger tempo loop ik op 'karakter' terug naar het dorp. Ik pils deze geslaagde wandeling weer af bij La Birre. 

Het laatste stukje naar het hotel moet ik echt weer ff op gang komen en vermijd ik alle hobbels in de weg. 

Ik besluit om tegenover het hotel wat te gaan eten. Daar hebben ze Italiaanse roots dus bestel ik Canneloni. Die smaakt goed hoewel ik geenszins pretendeer hier een kenner van te zijn. Mijn hotelkamer heeft een 'ligbad' van ~1.5m, niet genoeg om in te liggen, maar wel groot genoeg om de vermoeide knieën te verwennen. Hierna val ik als een blok in slaap. 

Zaterdag 21 december:

Vandaag reis ik weer verder. Ik heb een busreis geboekt naar El Bolson. Dat ligt ruwweg 1000 km naar het noorden, over de weg is het 1330 km. De bus gaat via Route National 40 (RN40) en die heeft hier een vergelijkbare status als Route 66 in de USA. Alleen de RN40 loopt van noord naar zuid, ook over duizenden kilometers. Er is veel merchandise te koop over "Routa 40" zoals hij hier ook wel genoemd wordt. 

Met de bus op weg van El Chaltén naar El Bolsón

De bus doet onderweg nog enkele andere haltes aan dus volgens de planning van de busmaatschappij ben ik zo'n 21 uur onderweg. De bus vertrekt pas om 9 uur 's avonds dus ik heb alle tijd. Het regende al flink toen ik wakker werd en dat blijft het de hele ochtend doen. Dat is jammer voor de net gearriveerde nieuwe gasten, waaronder Étienne zoals ik via WhatsApp verneem, die staan te popelen om te gaan wandelen. Mijn knieën geven te kennen dat een dagje rust, met de busreis zijn het er zelfs twee, wel gewaardeerd wordt. Dan heb ik mooi de tijd om uitgebreid te ontbijten, uit te checken en deze blog bij te werken. Ik maak een praatje met een koppel uit Australië die wilden gaan wandelen maar met dit weer dus niet. Het hotel is blijkbaar niet berekend op dergelijke hoeveelheden regen want zowel op de begane grond als de eerste verdieping sijpelt er water langs de kozijnen naar binnen. 

In de middag wordt het droger en maak ik een wandelingetje door het dorp. Ik moet ook nog op zoek naar een nieuwe verloopstekker van een Argentijns stopcontact naar US/Europees stopcontact. Het exemplaar dat ik in Tigre had gekocht is gesneuveld, dat was geen robuust exemplaar en niet goed geschikt voor Europese stekkers. Veel stopcontacten hier zijn wel geschikt voor Europese stekkers maar niet allemaal zoals bijvoorbeeld op mijn hotelkamer. De laatste dagen heb ik een verloopstekker van het hotel mogen gebruiken. De zaak waar ze die volgens de receptionist verkopen is tussen de middag gesloten. Hier hebben ze op veel plaatsen de Zuid-Europese siësta overgenomen. Volgens het bord gaan ze om 4 uur weer open.

Ik loop een restaurant binnen en bestel een halve pizza. Die is erg goed.

In de winkel hebben ze inderdaad de verloopstekker. Hij ziet er wat degelijker uit dan mijn eerste exemplaar. Ik ga nog naar de supermarkt voor een eventueel 'noodrantsoen' voor in de bus. Op dit traject is niet veel competitie dus is het maar afwachten of en wat je te eten krijgt. In het hotel drink ik nog een biertje en pak dan mijn spullen en loop naar de bus. Het is daar druk met vooral jeugdige backpackers. Die tukken niet voor busreizen van meer dan 20 uur, dat is een stuk goedkoper dan met het vliegtuig. Ik ben goed op tijd en dat is de bus ook. Bij het instappen krijgen we al een pakketje met eten aangereikt. Bij dergelijke busreizen staat er een stoelnummer op je ticket, zoals bij een vliegreis. Op 'mijn' stoel zit echter al een jongen. Hij blijkt een koppeltje te vormen met het meisje langs hem en vraagt of het goed is als we van stoel ruilen. Daar heb ik geen problemen mee, helemaal niet als er een leuk meisje langs mij komt zitten. In etappes van enkele uren slaap ik wat. Om half drie 's Nachts maakt mijn buurmeisje me wakker. We moeten van bus wisselen. Er is blijkbaar iets niet in orde met de bus. Langs onze bus staat een andere, vergelijkbare bus waar volgens mijn buurmeisje onze koffers en rugzakken naar verhuisd zijn. Ik pak mijn spullen en verhuis naar de nieuwe bus. Al snel val ik weer in slaap. 

Foto’s

9 Reacties

  1. Wies:
    24 december 2019
    Hallo Jan, ook nu weer volop genoten van je reisverslag en de mooie foto's. Jij ook een zalig kerstfeest van ons. Ik raad je wel aan om de datum aan te passen aan de weekdagen anders ben je een dag te vroeg voor je terugreis. Nog een fijne vakantie en tot volgend jaar . Groetjes Fenna, Daan, Kristel en Wies
  2. Jan:
    24 december 2019
    Ik en te vroeg, da's dan voor het eerst. 😂
  3. Maria:
    25 december 2019
    Hoi Jan,
    Jij ook fijne kerstdagen en luidt 2020 maar goed in, zo te zien gaat dat daar wel lukken aan eten en drinken kom je niets te kort.
    Mooie reisverslagen en foto’s heb je, blijft leuk om te lezen.
    Veel plezier daar en tot volgend jaar.
    Groetjes Martien en Maria en kids
    🎄🎄💫🎅🏻🎅🏻🍷🥂🍻 Proost op 2020
  4. Door:
    26 december 2019
    Hallo Jan,

    Leuk om je reisverhalen te lezen.
    Met de vele wandelingen zul je flink moeten eten (en drinken) om op gewicht te blijven. Haha.....
    Ik heb er weer van genoten.
    Fijne feestdagen en jaarwisseling,
    Wees voorzichtig, geniet er van en tot.....
    Groetjes......
  5. Jan:
    26 december 2019
    Als je van vlees en bier houdt, kan op gewicht blijven in Argentinië, best wel een probleem zijn. 😂
  6. Toon & Franka:
    26 december 2019
    Jan denk wel goed aan je knieën. Als je terug bent moeten we gauw genoeg gaan skiën en dan moeten je knieën wel in orde zijn 😎😊
    Mooie foto's.
    Fijne feestdagen en een goeie jaarwisseling. Grtjs Toon
  7. Jan:
    26 december 2019
    Don't worry.
    Ik heb een paar dagen rust genomen en het gaat alweer prima. 😎
  8. Anja:
    26 december 2019
    Weer volop genoten van je verhalen en mooie foto's. Vooral de gletchers zijn indrukwekkend.
    Geniet er nog even van en alvast een leuke jaarwisseling gewenst en een goed begin van 2020. 😘
  9. Piet en Tiny:
    29 december 2019
    Dag Jan, wat een mooie reis ben je aan het maken. We genieten volop van je foto's en je prettige schrijfstijl 😉 groetjes